Menduduki Melaka selama 130 tahun (1511-1641). Wizurai yang bertanggungjawab menyusun sistem
pentadbiran Portugis di Melaka ialah Alfonso de Albuquergue. Beliau bertanggungjawab membina kota A Famosa
untuk melindungi Melaka daripada sebarang, terutama daripada Sultan Mahmud yang
telah beberapa kali berusaha untuk merampas semula kota Melaka daripada tangan
Portugis.
Portugis mengamalkan sistem pentadbiran berbentuk
ketenteraan. Rajah di bawah merupakan
carta pentadbiran Portugis di Melaka.
 |
| Rajah 4.1 Carta pentadbiran Portugis di Melaka |
Secara keseluruhan, Portugis cuba bertahan di Melaka
walaupun sering mendapat ancaman daripada waris Sultan Mahmud di Johor dan
Acheh. Akhirnya, Portugis tewas apabila
diserang oleh Johor dengan bantuan daripada Belanda
Penjajahan Belanda
Ekspedisi perdagang Belanda yang terawal di Kepulauan Melayu
bermula pada tahun 1559. Selepas
daripada tarikh tersebut ramai perdagang Belanda yang berlumba-lumba datang ke
Kepulauan Melayu untuk mendapatkan remPah-ratus, buah pala dan kayu cengkih.
Kepesatan perdagangan telah mendorong pedagang-pedagang
Belanda menubuhkan Syarikat Bersatu Hindia Timur ataupun VOC (Vereenigde
Oost-Indische Compagnie) pada 20 Mac 1602.
Tujuan utama penubuhan VOC ialah menguasai perdagangan rempah dan juga
memonopoli perdagangan bijih timah.
Langkah awal penjajah Belanda adalah menguasai Betawi di
Pulau Jawa pada tahun 1619. Belanda
telah menjadikan Betawi sebagai sebuah pelabuhan perdagangan dan ini telah
memberi impak besar iaitu pelabuhan Melaka telah mengalami kemerosotan
populariti.
Walaupun Belanda sudah mempunyai pelabuhan di Betawi tetapi
Belanda cuba untuk menguasai Melaka dengan melancarkan serangan ke atas Melaka
untuk menghancurkan pelabuhan Melaka dan menarik pedagang-pedagang asing ke
Betawi. Usaha Belanda ini berhasil
apabila Belanda berjaya menguasai Melaka dengan bantuan kerajaan Johor.
Penjajahan Inggeris
Menduduki Melaka pada tahun 1795 apabila Belanda menyerahkan
Melaka dan kawasan-kawasan timur kepada British sebagai langkah untuk
melindungi tanah jajahannya daripada jatuh ke tangan Perancis. Apabila Perang Napoleon tamat, British terpaksa menyerahkan kembali Melaka
kepada Belanda. Penyerahan semula Melaka
amat merugikan British. Oleh itu,
British berusaha untuk mencari kawasan-kawasan di sekitar Tanah Melayu untuk
dijadikan pelabuhan. Peluang ini terbuka
luas apabila Sultan Kedah menawarkan Pulau Pinang kepada British untuk
membantunya menghadapi serangan daripada kerajaan Siam dan juga orang Bugis
dari Selangor.
Sultan Kedah telah mendapat ancaman daripada Siam kerana
keengganannya untuk membayar ufti dan juga serangan daripada orang
Bugis[1]. Orang Bugis telah menuntut
wang sebagai pampasan namun Kedah enggan untuk membayarnya. Keengganan Kedah telah menyebabkan orang
Bugis bertindak untuk menyerang Kedah.
Sultan Kedah telah meminta bantuan daripada Francis Light[2].
Pendudukan Jepun
Sejak tahun 1932, golongan tentera telah menguasai politik
negara Jepun. Pada tahun 1937 pula,
golongan tentera telah mula menyerang negara China. Jepun bersekutu dengan Jerman dan Itali dalam
Perang Dunia Kedua untuk menentang Kuasa Berikat yang dianggotai British dan
Amerika Syarikat. Pada 8 Disember 1941,
Jepun telah menerang Tanah Melayu.
Seluruh Tanah Melayu dan Singapura telah jatuh ke tangan Jepun menjelang
pertengahan bulan Februari 1942.
Faktor-faktor yang memudahkan kejayaan Jepun ialah:
a) Pihak British kurang bersedia dari segi
ketenteraan. Mereka menyangka Jepun akan
memulakan serangan dari arah selatan (Singapura) kerana Singapura merupakan pusat pentadbiran British.
b) Kelewatan
tentera bantuan dari London dan India.
Ini berlaku akibat berikutan masalah kewangan yang dihadapi oleh
kerajaan British.
c) Jepun menyerang
melalui jalan laut dan tidak melalui udara seperti yang dijangkakan oleh
kerajaan British. Pertahanan laut
British terlalu lemah, terutama selepas dua buah kapal perang British iaitu
Prince of Wales dan Repulse ditenggelamkan oleh Jepun pada 10 Disember 1941 di
perairan Laut China Selatan.
d) Persediaan
tentera Jepun yang lengkap. Tentera
Jepun begitu bersedia untuk melancarkan serangan dengan membuat pengintipan
sebelum memulakan serangan.
Maklumat-maklumat tentang kubu British, landasan kapal terbang dan
lokasi kem tentera telah diperoleh terlebih dahulu.
e) Tentera Jepun
cukup terlatih, berpengalaman, bersemangat tinggi dan mempunyai taktik
peperangan yang baik (mereka tahan lasak sehinggakan menggunakan basikal untuk
meredah hutan). Kelebihah-kelebihan ini
bertentangan dengan sikap tentera British yang kurang berdispilin dan tidak
bersemangat.
Tentera Jepun berundur dari Tanah Melayu pada 15 Ogos 1945
apabila kalah di tangan kuasa Berikat dan akibat pengeboman ke atas Hiroshima
dan Nagasaki oleh Amerika Syarikat.
